Nếu con người tồn tại trong một vũ trụ dựa trên sự ngẫu nhiên và may mắn, một việc hiếm thấy xảy ra với chúng ta chẳng phải là điều gì lạ lẫm trên trái đất vốn có tới 7,5 tỷ con người này, nhà văn Maria Konnikova diễn tả trong cuốn sách mới “The Biggest Bluff” (Cú lừa lớn nhất).
“Một người nào đó sẽ mất việc”, cô viết. “Một người nào đó sẽ mắc một căn bệnh bí ẩn. Ai đó sẽ trúng xổ số”.
Có người sẽ thắng cược 125 USD khi đặt cược 3 USD ngay trong lần đầu tiên hay tìm được bạn tình trong đám đông. Một ai đó có thể nhiễm n-Cov qua một gói hàng từ Ebay trong khi những người khác vẫn khỏe mạnh dù uống nước chứa thủy ngân. Ngay cả chuyện hiếm như vậy cũng có thể xảy ra mỗi ngày.
Thách thức của chúng ta, những cá thể sống trên hành tinh này – một trong số 40 tỷ hành tinh giống Trái Đất khác trong thiên hà – là bộ não con người không biết phải xử lý thế nào với những con số.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu con người có thể vô tư hơn trong việc liên quan đến số mệnh của chính mình? Chuyện gì sẽ diễn ra nếu con người có thể nhìn xuyên qua những thăng trầm, những vinh quang và bi kịch – những chuỗi chiến thắng và thất bại của chính chúng ta – để thấy mạng lưới cơ hội và quyền tự quyết định hướng mọi khía cạnh cuộc sống, bao gồm các vấn đề về tình yêu, sức khỏe và tiền bạc?
Hành trình thành nhà vô địch poker
“Cú lừa lớn nhất” là cuốn sách tìm cách trả lời câu hỏi này bằng cách tập trung vào nhiệm vụ đi tìm thành công trong thế giới Poker của chính người viết, cụ thể là trò No Limit Texas Hold‘em.
Konnikova nhận định Game Poker này là kết quả hoàn hảo của vũ trụ xác suất của chúng ta, trò chơi kết hợp giữa giữa những điều đã biết và những điều còn bí ẩn: 2 lá bài được úp xuống trước mỗi người chơi, 5 lá bài để ngửa cho mọi người chơi nhìn thấy. Trò chơi gồm 4 vòng cược với nhiều chiêu trò đánh lừa người khác.
Chiến lược của Konnikova rất giản đơn: Với sự trợ giúp của huyền thoại poker Erik Seidel. Cô sẽ tập luyện và dùng chính bản thân mình làm trường hợp kiểm thử. “Làm thế nào bạn hy vọng có thể tách sự ngẫu nhiên ra khỏi các ý định?”, cô đặt ra câu hỏi.
Sự hấp dẫn của cuốn sách nằm ở hành trình của tác giả từ khi “mới vào nghề” ở các quán cà phê poker trực tuyến ở Hoboken, New Jersey cho tới giải Vô địch Poker Thế giới ở Las Vegas. Cùng với đó là những điểm dừng chân hấp dẫn trên hành trình vô địch ở Monte Carlo và Macau.
Là một nhà văn và cũng là nhà tâm lý học, tác giả không thực sự là một bet thủ. Cô không quan tâm đến các Casino, nơi có những tấm thảm bẩn và đồ uống miễn phí. Cô cũng không giỏi toán. Nhưng cô có cách chơi riêng của mình.
“Nếu bạn bắt đầu từ con số 0, hiểu rõ tường tận về tâm lý con người có thể chiến thắng toán học và thống kê trên bàn poker không?”, tác giả cũng đặt ra câu hỏi. “Theo một cách nào đó thì đây như một cuộc thử nghiệm triết học sự sống. Chất lượng so với số lượng. Con người so với thuật toán”.
Câu chuyện ẩn giấu
Điều khiến “Cú lừa lớn nhất” vượt qua những gì trong tác phẩm của George Plimpton là Konnikova liên tục trích dẫn những nghiên cứu lạ lùng và các câu nói nổi tiếng trong Cú lừa lớn nhất.
Người đọc sẽ liên tục thấy các ngôi sao sáng như Immanuel Kant, W. H. Auden và John von Neumann, cha đẻ của lý thuyết trò chơi và tác giả câu nói “cuộc sống chứa đầy những chiến thuật lừa dối”, trong cuốn sách này.
Chúng ta cũng sẽ được tìm hiểu nghiên cứu “điểm kiểm soát tâm lý” của Julian Rotter và thuyết những lát cắt mỏng. Seidel cũng xuất hiện nhiều lần để nói với tác giả rằng poker giống như nhạc jazz.
Tác giả người Mỹ gốc Nga giống như một người bạn thông minh của chúng ta, người sẽ ngay lập tức hiện thực hóa mọi thứ bằng cách đưa ra dữ liệu mới nhất và đánh giá sâu sắc nhất.
Khi bàn chơi poker, tác giả bắt đầu lấy lại bình tĩnh và lần lượt kiểm tra sự chú ý, nhịp độ, đặt sự khách quan lên trên cảm xúc cá nhân, “phân tích” đối thủ trong khi chỉnh sửa những phát ngôn có thể làm lộ bài của mình.
Konnikova gặp gỡ nhiều cao thủ poker. Cô cũng tham gia nhiều buổi tập huấn, trong đó có một buổi với chuyên gia giao tiếp phi ngôn ngữ Blake Eastman. Kết quả của cuộc gặp gỡ này đã cho Konnikova thêm nhiều kinh nghiệm đáng giá.
Tuy nhiên, phát hiện tưởng chừng vô lý nhất của Konnikova là trong khi poker có thể là trò chơi bình công bằng – không ai quan tâm bạn học trường nào hoặc bạn mặc đồ nhãn hiệu gì khi chơi – có đến 97% người chơi poker là nam. Trong giải Vô địch Poker Thế giới, những người chơi nữ chỉ thu được 1,5% số vòng tay của người chiến thắng.
Vì lý do đó, Konnikova phải chịu đựng sự cười nhạo, tự cao và cả ngu ngốc để lật ngược tình thế bằng kiến thức của bản thân. Konnikova đã dùng thông tin từ một nghiên cứu cho thấy đàn ông có xu hướng sẵn sàng lừa gạt phụ nữ cao hơn đến 6%.
Điều này khiến tác giả nhận ra đàn ông cũng sẽ bỏ bài thường xuyên hơn nếu cô chơi bài theo cách thất thường hơn: tăng tiền cược, kiểm tra bài và đặt cược lần ba. Giờ đây, cô cần lờ đi những lời phân biệt giới tính trong khi quan sát tay của người chơi để giành được lợi thế trên bàn.
Cú lừa lớn nhất là một câu chuyện nữ quyền nhưng không hề nghị luận về nữ quyền. Đó là một câu chuyện ẩn giấu, trong đó sự trỗi dậy của kẻ yếu mang đến cảm giác đương nhiên và là sự trả thù ngọt ngào.
Trên thực tế, một trong những cú lừa lớn nhất của quyển sách này có thể là Konnikova đã không viết một cuốn sách về thành công của cô trong việc chơi Poker.
Thay vào đó, tác gải đặt cược tất cả vào sức mạnh của tâm trí để tổng hợp những kiến thức của bản thân về tư tưởng triết học và tâm lý tại một thời điểm mà chúng ta cũng đang đặt câu hỏi về vận may của mình với hy vọng làm chủ số phận và cược với tỷ lệ lớn hơn nhiều so với trước đây.
